Kahramanlar Meydanı sadece devasa bir anıt değil, Macaristan'ın bin yıllık tarihinin özeti gibi. Bu yazımızda Macaristan Tarihi'nin kahramanları ile kısa bir yolculuğa çıktık.
Kahramanlar Meydanı geniş bir alan. Alanın ortasında Milenyum Anıtı’na yer vermişler. Bilirsiniz, milenyum bin yıl demek. Bu anıt da Macarların, “Bin yıldır buradayız,” diye haykırdıkları bir anıt.
Meydanın ortasında büyük bir sütun var.
Meydanın en önemli parçası tam ortasında yer alan ikonik milenyum anıtıdır. 36 metrelik sütun üzerinde baş melek Cebrail bir elinde Hristiyanlığın kutsal haçı diğer elinde ise Macaristan’ın ilk kralı Aziz Stephen’in tacını tutmakta.
Efsaneye göre I. (Szent) István, (I.Aziz Stephan), rüyasında Başmelek Cebrail ona Macaristan tacını teklif etmiştir. Milenyum sütunun üzerinde 5 metre boyundaki Başmelek Cebrail heykeli, I.István’ın bu rüyasını betimler.
Biz sütun üzerinde Başmelek Cebrail'in heykelini göremedik. Belli ki geçici bir süre kaldırılmış.
Kaynak Fotoğraf : Wikipedia
Anıtın yapımı 1896 yılında başlamış. Macarların bu toprakları fethetmelerinin tam bininci yılında. 1906 yılında tamamlanan meydanda zamanla değişiklikler olmuş. 1.Dünya Savaşı’nda can veren kahramanları için Meçhul Asker Anıtı diyebileceğimiz Kahramanların anıt taşı 1929 yılında buraya konmuş.
Sütunun arkasında Başmelek Cebrail’in kanatları gibi açılan iki kanat var. Burada toplam 14 heykel var. Anıtı, 1.Dünya Savaşı’ndan önce yapıldığı için, o dönem Avusturya-Macaristan İmparatorluğu olan devlet, Kahramanlar Anıtı’nı yaparken Habsburg Hanedanı’ndan bazı kahramanlara da yer verilmiş. Ancak savaş sonrası Macaristan onların yerine kendi kahramanlarının heykellerini anıta yerleştirmiş.
Bu 14 heykeli incelerken, Macaristan Tarihi'nde kısa bir yolculuk yapalım.
Sütunun solundaki heykel grubundan başlayalım.
I.Stephan (Istvan)
MS 1000 yılında tahta oturan, Hıristanlığın yayılmasını sağlayan Macaristan’ın ilk kralıdır.
I.Ladislaus
1077 yılında tahta oturan ve devletin güçlenmesini sağlayan Macaristan kralıdır.
Coloman
1095 yılında Amcası I. Ladislaus'un ölümü üzerine tahta çıkmış, bilgeliği ile ünlenmiş, yaptığı düzenlemelerle devleti güçlendirmiş.
"Kitapsever" veya "Bilge" anlamına gelen Könyves lakabıyla tanınmıştır.
1205 yılında tahta oturduktan sonra 1222 yılında Altın Ferman’ı kabul etmiş. Soyluların haklarını savunan Altın Ferman, Macar anayasal tarihinin temel taşlarından biri olarak kabul edilir.
1235 yılında tahta oturduktan sonra, 1241 yılında Moğollar karşı Mohi Muharebesi’ni kaybedince kaçmak zorunda kalmış, bir yıl sonra Moğollar’ın geri çekilmesiyle ülkesini yeniden inşa etmek ve yeni saldırılara karşı hazırlamak için çalışmıştır. Macaristan’ın ikinci kurucusu kabul edilir.
1342 yılında Macaristan tahtına oturdu, 1370 yılında ise bir varis olmadığı için Polonya tahtına da oturdu. Büyük Lajos olarak anılan dönemi Macaristan için altın çağ olarak hatırlanır.
Janos Hunyadi’nin oğludur. 1458 yılında tahta oturdu. Babası gibi başarılı bir askerdi. Hem Osmanlı’ya hem de Kutsal Roma İmparatorluğu’na karşı önemli başarılar elde etti.
1557-1606 yılları arasında yaşamış Transilvanya prensidir. O dönem Macaristan Habsburg ve Osmanlı yönetimleri altındayken Macarların çıkarları için önemli bir isyana önderlik etmiş.
Otuz Yıl Savaşları sırasında (1618-1648) Habsburg imparatorunun dikkati bu savaştayken, Bethlen Osmanlı’nın desteğiyle Macaristan tahtına oturdu. Habsburg hanedanına karşı savaştı, bazı başarılar elde ettiyse de bir süre sonra tahttan vazgeçti.
1657-1705 yılları arasında yaşamış, Habsburg hanedanına karşı Osmanlı’nın da desteğini alarak Macaritan’ın bağımsızlığı için savaşmıştır. Mezarı İzmit’tedir.
1703-1711 yılları arasında Habsburg hanedanına karşı büyük bir bağımsızlık hareketine önderlik etmiş, ancak sonunda Osmanlı’ya sığınmış ve Tekirdağ’da yaşama veda etmiştir.
1802-1894 yılları arasında yaşamış, 1848 Macar Devrimi’nin önderlerinden biri olmuştur. Ruslar Habsburg hanedanına yardıma gelince Macar Devrimi kanlı şekilde bastırıldı. Kossuth sürgünde 2 yıla kadar Kütahya’da yaşadı, ardından ABD ve Fransa gibi ülkelerde Macaristan’ın bağımsızlığı için çalıştı.
Kütahya'da sadece 2 yıl yaşadığı evi günümzde müze. Bu evi de gezmiştik, buradan okuyabilirsiniz.
Macaristan Tarihi'ni bu kadar kısa anlatmak mümkün değil elbette. Bu isimlerin yaşadıklarını tarih sayfalarında çevirmeye devam edeceğiz.